Verschenen boeken over Nederlands Nieuw-Guinea

ISBN: 978 90 5625 327 1
Uitgever: Uitgeverij Valkhof Pers
Omvang: 400 blz.
Formaat 16 x 24 cm
Uitvoering: genaaid-gebrocheerd NUR 680
Prijs: € 30,00
Te bestellen via de website van Uitgeverij Valkhof Pers

Beschrijving:
Dit boek vormt het eerste deel van een vertaling in het Indonesisch van het boek van Jan Sloot 'Hoe God verscheen in Papua' (2010). Zie hierboven en afbeelding hiernaast. Het beslaat de periode van 1937, toen de eerste franciscanen hun werk begonnen in het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea, tot 1962. Politiek kwam NNG daarna onder Indonesisch bestuur, terwijl het tweede Vaticaans Concilie toen juist van start ging. In deze periode periode van 25 jaar ging de toenmalige visie op missie en de westerse cultuur hand in hand.

Diterbitkan oleh Kustodi Fransiskus Duta Damai, Bogor 328p + 32p foto. Rp. 60.000

Buku ini merupakan bagian pertama penterjemahan buku Jan Sloot yg berjudul “Hoe God verscheen in Papoea” (2010) . Jilid I menggambarkan periode mulai tahun 1937 sampai tahun 1962. Pada tahun 1937 tarekat Fransiskan mulai bekerja in Nederlands Nieuw Guinea. Pada tahun 1962 pemerintah Indonesia mengambil alih pemerintahan NNG, sedangkan pada tahun ini pula Konsili Vaticanum II mulai berkumpul. Selama kurun waktu 25 tahun ini pengertian misi dan kebudayaan barat berjalan sejajar.

Bart M. Rijnhout - Marineluchtvaartdienst in de Oost

ISBN 978-90-8616-078-5; ISBN 978-90-8616-080-8; ISBN 978-90-8616-082-2

Lanasta, - Gebonden uitgave - Aantal pagina’s: 228 - Formaat 22 x 28 cm - Rijk geïllustreerd met veel bijzonder beeldmateriaal in zwart-wit en kleur - Profiel tekeningen van de meest belangrijke toestellen Prijs: € 38,96 per deel

Bestellen: deel 3 - Boven de boerenkool

Deel 1: Kruisvaarders van de archipel De Catalina vliegboten van de MLD ISBN 978-90-8616-078-5
Deel 2: Wachters boven het stenen tijdperk. Een niet eerder verteld verhaal over het vliegen boven de oerwouden van Nieuw Guinea. ISBN 978-90-8616-080-8
Deel 3: Boven de boerenkool - Operaties in het luchtruim boven Nieuw Guinea 1951 - 1962 De periode na 1950. Release datum: 03-2013 ISBN 978-90-8616-082-2 (2012)
Deel 4: Tempo Doeloe ISBN 978-90-8616-088-4

Eind 2010 verscheen bij Lanasta het eerste deel van 5 uitgaven over de Marineluchtvaartdienst in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea. In maart 2013 is het derde deel verschenen.

Boven de boerenkool vertelt de geschiedenis van de Marineluchtvaartdienst en de Koninklijke Luchtmacht in Nederlands Nieuw Guinea in de periode van 1949 tot aan het vertrek uit de laatste kolonie in de Oost, in 1962.

De opbouw van de MLD begon met een hand vol oude, opgevlogen, PBY Catalina’s die nog uit Nederlands Indië waren overgevlogen.
Door de toenemende druk van Indonesië, dat ook aanspraak maakte op Nederlands Nieuw Guinea, werd de luchtverdediging van steeds groter belang. Er werd besloten om een aantal Fairey Firefly jachtvliegtuigen ter ondersteuning naar Nieuw Guinea te sturen. De oude vliegboten maakten plaats voor een reeks; Martin Mariners. Deze grote vliegtuigen bleken geen goede aankoop. Na diverse ongelukken, waarbij een aantal vliegers omkwam, volgde een vliegverbod, waarna de vliegboten naar de schroothoop werden verwezen. Het wegvallen van de Mariners kon worden opgelost door het in bruikleen nemen van vier C-47 Dakota transportvliegtuigen. Later bracht de Koninklijke Luchtmacht versterking en kwamen er Hawker Hunters naar Biak.

In het laatste jaar kreeg de MLD de beschikking over nieuwe Lockheed Neptunes die vanuit Amerika naar Nieuw Guinea werden overgevlogen. Met deze toestellen werden lange patrouillevluchten gevlogen. Het toenemende aantal Indonesische infiltraties noopte de marine en Klu tot het uitvoeren van vele missies, waarbij confrontaties met de Indonesische strijdkrachten ter land, zee en lucht niet uitbleven. Maar alle moeite bleek tevergeefs te zijn.

Nederland nam in oktober ’62, onder grote politieke druk, afstand van het land, wat het definitieve einde betekende van het Nederlandse koloniale leven in de Oost.
Boven de boerenkool geeft deze bijzondere geschiedenis de aandacht die het verdient!

Marlies Dinjens, Stan de Jong De vlucht van een paradijsvogel (2012)

ISBN: 9789029088695
UITGAVE: Paperback Meulenhoff
PUBLICATIEDATUM: 15-02-2013
PAGINA'S: 252
OOK VERSCHENEN ALS: e-book met social drm

Uitgeverij Meulenhoff

Op de website van Meulenhoff kun je ook een aantal pagina's inkijken.
Bestellen:
Prijs: € 18,95 in de boekhandel

De vlucht van een paradijsvogel

In de ochtend van 16 juli 1957 stort een Lockheed Constellation bij Biak, een eiland van Nederlands Nieuw-Guinea, in zee. Slechts tien mensen overleven de crash, onder wie de complete familie De Rijke: vader Olaf, een bekende advocaat en politicus op Nieuw-Guinea, zijn vrouw Nel en hun drie kinderen. De overlevenden worden door Papoea's met prauwen uit de brandende zee gered. Het is op dat moment de grootste vliegtuigramp met een KLM-toestel uit de geschiedenis.

Dochter Hannie is het zwaarst gehavend door het schokkende ongeval en moet met de lichamelijke en geestelijke littekens verder zien te leven. Moedig baant zij zich een weg door het bestaan, waarbij de herinneringen aan de ramp bij Biak achtereenvolgens worden weggedrukt, verwerkt en gekoesterd.

De vlucht van een paradijsvogel schetst de buitengewone geschiedenis van de familie De Rijke en voert ons langs het koloniale leven op Java, de jappenkampen en kamp Amersfoort, het verzet tegen de Japanse én de Duitse bezetter, en de boeiende episode Nederlands Nieuw-Guinea. Maar bovenal is dit aangrijpende boek een eerbetoon aan Hannie de Rijke, overlever pur sang.

Thijs van der Zanden Onder het teken van de Morgenster (2012)

ISBN: 9789462065161

Bestellen: boekscout.nl
Prijs: € 19,95 plus verzendkosten

Onder het teken van de Morgenster

Thijs van der Zanden wordt als dienstplichtig militair in 1960 voor een jaar uitgezonden naar het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea. Hij dient voornamelijk op Biak en Woendi als infanterist. Van der Zanden schrijft over de Papoea’s en hun achtergrond, het Beveiligingspeloton en de Koninklijke Luchtmacht. Daarnaast zijn er persoonlijke verhalen opgenomen van diverse sobats van commando’s, infanteristen en leden van de Koninklijke Luchtmacht. Al met al is het boek een mooi manifest van een tijd die al ver achter ons ligt.

Beuker, Joane, Paritosha Kobbe, Kristina Neubauer, Christoph Schwab, Siegfried Zöllner (red.)
Identität in der Krise; Fragen an Mission und Kirchen in West Papua(2012)

ISBN: 978-3-921900-33-8

Uitg. VEM en WPN, Wuppertal ,
Bestellen: gille-s@vemission.org
Prijs: € 10,00 + verzendkosten

Identität in der Krise; Fragen an Mission und Kirchen in West Papua

Das Evangelium habe den Frieden nach West Papua gebracht. Das ist die Meinung vieler Menschen in West Papua gegenüber der ausländischen Missionsarbeit in ihrem Land. Missionare sind aber auch dem Vorwurf ausgesetzt, anderen Menschen ihre eigene Religion "übergestülpt" und lokale Kulturen "zerstört" zu haben.

Wie friedlich und freiwillig verlief die deutsche Missionierung in West Papua? Wie sah die Arbeit der ehemaligen Missionare aus? Wie sind sie mit den Kulturen West Papuas umgegangen und wie haben sich diese infolge der Evangelisierung verändert? Was tun die Kirchen in West Papua und Deutschland heute, um die Identitäten der Papua in Folge von Unterdrückung, Marginalisierung und Menschenrechtsverletzungen zu stärken und sie aus einer kulturellen Fremdbestimmung in eine kulturelle Selbstbestimmung zu führen?

Diesen Fragen ging ein zweitägiges Symposium nach, das vom West Papua Netzwerk (WPN), der Vereinten Evangelischen Mission (VEM) und der Archiv- und Museumsstiftung der VEM vom 28. bis 29. Oktober 2011 in Wuppertal ausgerichtet wurde. "Identität in der Krise – Fragen an Mission und Kirchen in West Papua" lautete der Titel der Veranstaltung, an der über 60 Vertreter und Vertreterinnen aus Kirchen, Wissenschaft und Nichtregierungsorganisationen teilnahmen.

Die Publikation enthält die Beiträge der Referenten und Referentinnen aus Europa und West Papua und fasst die Diskussionen des Symposiums zusammen.

Das Buch kann unter anderem im Aller Welt(s) Laden der VEM gekauft oder bestellt werden.
Kontakt: gille-s@vemission.org

Henk Bartels Worsteling om vrijheid (2012)

ISBN: 978-90-8759-293-6

Uitgeverij U2pi BV (JouwBoek.nl) ,
Paperback/gebrocheerd Nederlands, geïllustreerd, 127 blz.,
augustus 2012 Formaat: 21,0 (h) x 14,5 (b) x 1,0 (d) cm.
Gewicht: 350 gram.
Prijs: € 17,50

Worsteling om vrijheid

Op 15 augustus 2012 is het precies 50 jaar geleden dat Nederland afstand moest doen van Nieuw-Guinea en het moest afstaan aan Indonesië. Over de dag van 15 augustus 1962, waarop dat werd geregeld met het Akkoord van New York, zei een Papualeider destijds: ’De dag waarop alle Papua’s huilden’! De datum van 15 augustus 2012 heeft dus een heel bijzondere betekenis, niet alleen voor de Papua’s, maar ook voor Nieuw-Guinea veteranen en allen die verbonden zijn geweest en mogelijk nog steeds verbonden zijn met ons voormalige overzeese rijksdeel.
In West-Papua, zoals het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea nu heet, leven de Papua’s onder het gezag van de Indonesische regering. En vrijwel geen Papua is daar gelukkig mee. Al gedurende 50 jaar worstelen zij om onder het drukkende juk van Indonesië uit te komen. En zij hopen vurig dat hen dat ooit zal lukken.

Henk Bartels, Nieuw-Guinea veteraan, schreef veel artikelen over West-Papua. En van zijn hand verschenen reeds drie boeken met de Papua’s als achtergond. En nu is er zijn boek Worsteling om vrijheid. Het is een spectaculaire terugblik in woord en beeld op het leven van de Papua’s in de afgelopen 50 jaar.

Danilyn Rutherford Laughing at Leviathan: Sovereignty and Audience in West Papua ( april 2012)

ISBN: 9780226731995

Paperback ed. 320 p.,
Chicago
University of Chicago Press

$ 27,50

For West Papua and its people, the promise of sovereignty has never been realized, despite a long and fraught struggle for independence from Indonesia. In "Laughing at Leviathan", Danilyn Rutherford examines this struggle through a series of interlocking essays that drive at the core meaning of sovereignty itself - how it is fueled, formed, and even thwarted by pivotal but often overlooked players: those that make up an audience. Whether these players are citizens, missionaries, competing governmental powers, nongovernmental organizations, or the international community at large, Rutherford shows how a complex interplay of various observers is key to the establishment and understanding of the sovereign nation-state. Drawing on a wide array of sources, from YouTube videos to Dutch propaganda to her own fieldwork observations, Rutherford draws the history of Indonesia, empire, and postcolonial nation-building into a powerful examination of performance and power. Ultimately she revises Thomas Hobbes, painting a picture of the Leviathan not as a coherent body but a fragmented one distributed across a wide range of both real and imagined spectators. In doing so, she offers an important new approach to the understanding of political struggle.

Purchase on line: The University of Chicago Press Books

Pierre Heijboer De eer en de ellende - Nieuw-Guinea 1962 (2012)

Artikelcode: NNG-B001

Uitgeverij: Literoza  Pagina's: 412  Paperback Nederlands  19,95 Euro

In het oerwoud van Nieuw-Guinea was de dood geen genadige gezel. Hij was er wreed en liefdeloos. Sterven in de jungle was eenzaam verhongeren onder een boom, verdrinken in een stinkend moeras, een mislukte parachutesprong, onthoofd worden door een inboorling of getroffen worden door 'eigen vuur' van een kameraad. Het overkwam in 1962 tientallen Indonesische en Nederlandse jongemannen. Ze waren door hun regering het bos ingestuurd om er hun vaderlandse plicht te doen. Ze moesten hun revolutie voltooien, was hen gezegd, en ze moesten Neerlands eer hooghouden op een ver en onherbergzaam eiland. Over wat er dat jaar op en rond het eiland gebeurde werd, zoals gebruikelijk tijdens een oorlog, op grote schaal over gelogen en verzwegen. Dat gold niet alleen voor de militaire aspecten van het conflict, maar ook voor de politieke en de maatschappelijke. Nu - een halve eeuw later - is het tijd om te vertellen wat er wérkelijk gebeurde. Niet alleen gezien vanuit een Nederlandse invalshoek, maar ook vanuit de beleving van de Indonesiërs, de Amerikanen en de ’kinderen van het land‘, de Papoea’s.

Te bestellen via de veteranenshop

West Papua Bibliotheek
Sophia J. de Groot-Licher † - Amstelveen
Melanesian Air Service (MAS)
Nieuw Guinea Een eigen luchtvaartmaatschappij!
Maskapai penerbangan kepunjaan sendiri!(2012)

Druk: GDS Europe BV Hoofddorp 

Hard Cover.
Formaat 30 x 30,5 cm.
135 pagina's full colour
Prijs: € 82,50 (plus € 6,75 verzendkosten binnen Nederland)

Fotoboek over de Melanesian Air Service
Vormgeving: Klaas Schoof, Adam van Santen en Phia de Groot
Fotobewerking: Klaas Schoof, Adam van Santen en Richard Claase

Amstelveen, 14 januari 2012
Vijftig jaar na de doop van het eerste vliegtuig van de MAS

Note webmaster: Phia heeft nog net de realisatie van het boek mogen meemaken voor haar overlijden
Alleen al daarom is het een bijzonder boek

Gelimiteerde oplage van 100 stuks, waarvan 70 genummerde exemplaren op naam.

Opgedragen aan:
Mevrouw F.J. Nieuwenhuijs-Schuurman
en
Mevrouw J.L.C. van Wijnen-Anten †

Mei 1961
Door het gouvernement van Nieuw-Guinea werd de nieuwe Residentie Centraal bergland in het leven geroepen, een gebied dat het oostelijk en westelijk bergland omvatte.
Hoofdplaats: Wamena in de Baliemvallei.
Als resident werd benoemd de voormalig controleur Raphaël den Haan.

Vervoer van en naar het Centrale Bergland kon uitsluitend per vliegtuig geschieden.
Zolang echter een behoorlijke toevoer door de lucht van materieel en personen niet mogelijk was, kon van een werkelijke openlegging van dit gebied geen sprake zijn.

Er lagen enkele Twin-velden, maar hoofdzakelijk Missiestrips.
Vandaar dat het gouvernement, in dit geval resident den Haan, weer het oude stokpaardje lanceerde en de oplossing zocht in operaties met eenmotorige Cessna-vliegtuigen, desnoods door een andere maatschappij of onderneming dan de Kroonduif....................................

Ch.E. Farhadian De getuigenissen PAPOEA - de levensverhalen van twaalf Papoea's (2010)
1e druk. Gebundelde columns en interviews, Nederlandstalig. 224 blz.

ISBN: 978-90-815967-1

Uitgever: Lems, Zuidland
Bijzonderheden: 2010, 224 pp, 16 foto's
Prijs: € 20,00 (inclusief verzendkosten)
Te bestellen via Marktplaats of via Boekwinkeltjes.nl

Beschrijving:
De levensverhalen ("getuigenissen") van Papoea's in hun eigen woorden. Zij vertellen wat het betekent als Papoea te leven in West-Papoea onder Indonesische overheersing. Ze zetten zich in voor hun volk en hun vrijheid onder grote risico's. Zij kregen in hun leven te maken met doodsbedreigingen, gevangenschap, martelingen of andere ernstige mensenrechtenschendingen van henzelf of hun naaste familie. Rode draad is hun vaste geloof dat hun land en hun volk eenmaal vrij en onafhankelijk zal zijn. De foto's van de Amerikaanse fotograaf Stephan Babuljak versterken de krachtige boodschap van deze Papoea's. De Getuigenissen PAPOEA is de Nederlandse vertaling van Dr Charles Farhadian, The Testimony Project: PAPUA. Vertaling door H. Oudman. Eindredactie: At Ipenburg en Huub Lems

Eben Kirksey Freedom in entangled worlds (2012)

ISBN 978-0-8223-5134-4

Duke University Press-Durham 336 pag. $24.95

Eben Kirksey first went to West Papua, the Indonesian-controlled half of New Guinea, in 1998 as an exchange student. His later study of West Papua's resistance to the Indonesian occupiers and the forces of globalization morphed as he disCovered that collaboration, rather than resistance, was the primary strategy of this dynamic social movement. Accompanying indigenous activists to Washington, London, and the offices of the oil giant BP, Kirksey saw the revolutionaries' knack for getting inside institutions of power and building coalitions with unlikely allies, including many Indonesians. He disCovered that the West Papuans' pragmatic activism was based on visions of dramatic transformations on coming horizons, of a future in which they would give away their natural resources in grand humanitarian gestures, rather than passively watch their homeland be drained of timber, gold, copper, and natural gas. During a lengthy, brutal occupation, West Papuans have harbored a messianic spirit and channeled it in surprising directions. Kirksey studied West Papua's movement for freedom as a broad-based popular uprising gained traction from 1998 until 2008. Blending extensive ethnographic research with indigenous parables, historical accounts, and compelling narratives of his own experiences, he argues that seeking freedom in entangled worlds requires negotiating complex interdependencies.

Het boek is te koop via Amazone

Gerrit Roelof de Graaf De wereld wordt omgekeerd (2012)

ISBN 978 90 5560 470 8

Uitg. De Vuurbaak – Barneveld 589 pag. (€ 29,75)

In ‘De wereld wordt omgekeerd’ staat de vraag centraal hoe tussen 1956 en de jaren negentig de ontmoeting tussen de vrijgemaakt gereformeerde zending en de Papoea’s van Boven Digoel verliep.
Aan de orde komen het eigen karakter van deze zending en de interactie met de Papoea’s en hun cultuur. Deze interactie wordt breder uitgewerkt op het punt van religie, de sociaaleconomische inbedding van de zending en van andere actoren, zoals de overheid. De boektitel is ontleend aan het document Khenil-khenil van de Korowai die meenden, dat toelating van (blanke) buitenstaanders op hun erfgronden de omkering van de wereld (Wolamaman) zou veroorzaken. De Korowai kregen grotendeels gelijk, zij het niet op de manier die zij of de zending zich hadden voorgesteld.

Gerrit de Graaf (1980) is historicus en heeft zich gespecialiseerd in de geschiedenis van de Nederlandse zending vanaf 1800.

Peter Klencke Hollandia Blues (2012)

ISBN 978-94-6153-141-4

Soesterberg, 2012, uitgeverij Aspekt.

Van de omslag:

“In Hollandia, Nieuw-Guinea, groeit Chris tussen zijn zevende en twaalfde jaar op in een ideaal jongensland: rondkruipen in een oude vliegtuigdump, tarzan zijn in de jungle achter Kloofkamp, of cowboy in de heuvels van Dok V. Hij roeit in een prauw over de Hollandia baai, wordt verliefd op filmsterren van de kauwgumplaatjes, kweekt een vetkuif. … Boven al wil hij een stoere Indo zijn. Op de achtergrond is het donkere verleden aanwezig van de oorlog in Indië en de koloniale nasleep daarvan, die hun sporen in het gezin hebben nagelaten. Thuis zijn er steeds talrijkere conflicten met zijn vader die Chris binnen het gezin in een isolement brengen. Intuïtief weet hij dat hij kan overleven door zich steeds meer in zijn fantasiewereld terug te trekken.”

Over het dagelijkse leven van de (Indische) Nederlanders in Nieuw-Guinea is relatief weinig geschreven. Met deze roman, gebaseerd op de jongensjaren die de auteur doorbracht in Hollandia (1950-1955), hoop hij een bijdrage te leveren aan ons Nieuw-Guinese erfgoed.

F. Springer Met stille trom; een journaal (2012)
Eind 2010 verscheen bij Lanasta het eerste deel van 5 uitgaven over de Marineluchtvaartdienst in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea

ISBN 978 90 214 4212 9

Amsterdam, Em. Querido’s Uitg., 235 pag. (€ 19,95)

“In 1962 was het afgelopen met de Nederlandse overheersing op Nieuw-Guinea, tropisch eiland in de Pacific. Deze roman beschrijft de laatste stuiptrekkingen van ons kolonialisme...”

Zo werd in 1963 Met stille trom aangekondigd, het boek dat F. Springer schreef na zijn terugkomst uit Nieuw-Guinea, waar hij vier jaar als bestuursambtenaar had gediend. Vlak voor publicatie trok hij het manuscript terug, omdat hij er bij nader inzien het drama van de oorspronkelijke Papoeabevolking in miste. In het jaar van zijn overlijden heeft Springer het manuscript bewerkt en er een voorwoord bij geschreven. In die vorm verschijnt Met stille trom alsnog, zij het postuum.

Bart M. Rijnhout Marineluchtvaartdienst in de Oost
Eind 2010 verscheen bij Lanasta het eerste deel van 5 uitgaven over de Marineluchtvaartdienst in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea

ISBN 978-90-8616-078-5; ISBN 978-90-8616-080-8; ISBN 978-90-8616-082-2

Lanasta, - Gebonden uitgave, - Formaat 22 x 28 cm - Rijk geïllustreerd met veel bijzonder beeldmateriaal in zwart-wit en kleur - Profiel tekeningen van de meest belangrijke toestellen Prijs: € 37,95 per deel

Inhoudsopgaaf en voorwoord: deel 2 - Wachters boven het stenen tijdperk

Deel 1: Kruisvaarders van de archipel De Catalina vliegboten van de MLD ISBN 978-90-8616-078-5
Deel 2: Wachters boven het stenen tijdperk. Een niet eerder verteld verhaal over het vliegen boven de oerwouden van Nieuw Guinea. ISBN 978-90-8616-080-8
Deel 3: Wachters boven het stenen tijdperk 2 De periode na 1950. ISBN 978-90-8616-082-2 (2012)
Deel 4: Tempo Doeloe ISBN 978-90-8616-088-4

Henk Bartels Papua's - Een volk in de verdrukking! (april 2010)
De beknopte geschiedenis van het Papua-volk, toegespitst op hun strijd voor onafhankelijkheid.

ISBN 978-94-6089-551-7

Soest, Boekscout, Uitvoering: paperback 12,5 x 20 cm, 132 pagina’s Prijs € 14,95 (excl. Verzendkosten)

Inhoudsopgaaf en voorwoord: http://www.boekscout.nl/html/boek.asp?id=1392

West Papua, het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea, is grotendeels bedekt met een bijna ondoordringbaar regenwoud. Daaronder leven de meeste Papua’s, verdeeld in enkele honderden stammen. Eeuwenlang leefden zij zonder veel zorgen in het uitgestrekte oerwoud. Maar nu hebben de Papua’s grote zorgen. Ze zien dat hun land al jarenlang systematisch wordt beroofd van de natuurlijke bodemschatten. En ze maken zich grote zorgen om de enorme toestroom van immigranten. Bovendien leven ze voortdurend in vrees voor de dominante aanwezigheid van de vele Indonesische militairen in hun land. Het Papua-volk is in de verdrukking geraakt.

Jan Sloot Hoe God verscheen in Papoea (mei 2010)
Nederlandse franciscanen in Papoea 1937-1987

ISBN 978-90-5625-327-1

Nijmegen, Valkhof Pers, # Omvang 400 blz. # Formaat 16 x 24 cm. # Uitvoering genaaid-gebrocheerd # NUR 680 € 30,00

Inhoudsopgaaf en voorwoord: http://www.valkhofpers.nl/hoe-god-verscheen-in-papoea

Deze studie vertelt over 50 jaar missie en avontuur van de Nederlandse franciscanen die op 29 december 1936 voor het eerst vertrokken naar Nieuw-Guinea. Westerse cultuur en christendom gingen toen hand in hand. Maar door de opeenvolgende politieke ontwikkelingen in die 50 jaar werden missie en kerkopbouw beïnvloed. Door de visie op kerk en missie van het Tweede Vaticaans Concilie veranderde daarna ook de opvattingen van de missionarissen over hun rol in de plaatselijke kerk.

Herman Burgers De garoeda en de ooievaar, Indonesië van kolonie tot nationale staat (2010)

ISBN: 978-90-6718-347-5

Leiden, KITLV Press, 808 pag., € 44,90

Inhoudsopgaaf en voorwoord: http://www.kitlv.nl/pdf_documents/asia.garoeda.pdf

Deze nieuwe beschrijving van de wordingsgeschiedenis van Indonesië start met een korte blik op de vroege voorgeschiedenis. Het vervolgt met de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), het Nederlandse koloniale bewind en het ontstaan van de Indonesische nationale beweging. Tijdens de Japanse bezetting wordt de grondslag gelegd voor de naoorlogse dekolonisatie, resulterend in de overdracht van de soevereiniteit aan Indonesië met uitzondering van Nieuw-Guinea. Dit trieste vervolg heeft bijna driemaal zo lang geduurd als het dekolonisatieconflict van 1945-1949 en wordt dan ook uitgebreid behandeld.

Andreas Schelfhout De zomer van 1962, de laatste gevechten om Nederlands Nieuw-Guinea, in het oerwoud en aan de conferentietafel (2010)

met een opmerkelijke inleiding van drs. Hans Hillen, minister van Defensie.

7e druk, ISBN 978-90-8759-244-8

Voorburg, Uitgeverij U2pi, € 16,50

Bestellen: info@jouwboek.nl

Vanaf 1960 werden Nederlandse militairen overhaast, slecht voorbereid en met de verkeerde kleding naar Nieuw-Guinea gestuurd om Indonesische infiltranten op te sporen en mogelijke nieuwe infiltraties te voorkomen. Honderden Indonesische para’s verdwenen spoorloos in de jungle van Nieuw-Guinea. Door gebrek aan Amerikaanse steun werd Nederland gedwongen om Nieuw Guinea op te geven en werden de Papua’s in de steek gelaten, tot op de dag van vandaag.

Jan Pouwer Gender, ritual and social formation in West Papua, a configurational analysis comparing Kamoro and Asmat (2010)

ISBN nr. 978-90-6718-325-3

Leiden, KITLV Press, [Verhandelingen 258] xiii + 300 pag., € 34,90

Sample chapter: http://www.kitlv.nl/pdf_documents/asia-genderritual.pdf

This study compares the culture of the Kamoro (18,000 people) with that of their eastern neighbours, the Asmat (40,000). Part I looks at Kamoro society and culture through the window of its ritual cycle, framed by gender. Part II widens the view, offering in a comparative fashion a more detailed analysis of the socio-political and cosmo-mythological setting of the Kamoro and the Asmat rituals. This publication is of interest to scholars and students in Oceanic studies and those drawn to the comparative study of cultures.

Wouter Meijer 'Ze zijn gék geworden in Den Haag', Willem Oltmans en de kwestie Nieuw-Guinea (2009)

ISBN 978-90-6882-758-3

Leiden, KITLV Press, [Verhandelingen 266] xxiv + 808 pag., € 44,90

In de meeste historische overzichten over de kwestie Nieuw-Guinea is de bemoeienis van Willem Oltmans slechts kort belicht. Volgens Oltmans zelf heeft hij zich hiermee jaren intensief bezig gehouden. Wat was nu de precieze rol van Oltmans en hoe beoordeelden andere betrokkenen (direct) en historici (achteraf) dat. Willem Oltmans was een Nederlandse journalist en o.a. bevriend met Soekarno.

Henk Bartels, Engelen in het oerwoud (2009)

ISBN: 978-94-6089-102-1

Genre: roman

Uitgever: Boekscout te Soest, 152 pag., (€ 15,95)

Uitvoering/formaat: Paperback 12.5x20 cm

Via de internetsite www.boekscout.nl of bij de erkende boekhandel

Engelen in het oerwoud speelt zich af in Papua, het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. De journalist Ron Verpoort overleefde als enige een vliegtuigongeluk boven Papua. Hij lag gewond en bewusteloos in het bijna ondoordringbare oerwoud, waar hij werd gevonden door twee Papoeameisjes, die zich over hem ontfermden. Ze verpleegden en verzorgden hem en ze hielpen hem later uit het oerwoud te ontsnappen en de bewoonde wereld te bereiken. Tijdens hun moeilijke en gevaarlijke tochten door het oerwoud groeide er een bijzondere liefde tussen de journalist en de twee inlandse meisjes. Het werd een liefdevolle drie-eenheid.

Henk Bartels, Tamara (2009)

ISBN: 978-90-8834-867-9

Genre: roman

Uitgever: Boekscout te Soest, 136 pag., (€ 14,95)

Uitvoering/formaat: Paperback 12.5x20 cm

Via de internetsite www.boekscout.nl of bij de erkende boekhandel

Tamara werd geboren in de wildernis van Nieuw-Guinea en groeide op in een onherbergzaam gebied, waarin nog maar enkele blanken zich hadden gewaagd. Ze viel daar op door een kunst-zinnig talent. Een talent dat haar verder zou brengen dan de kampong waarin ze woonde en ook verder dan het mooie maar primitieve land waarin ze was geboren. De gekleurde vrouw verover-de een deel van de wereld met haar bijzondere gave. Maar ze veroverde meer in haar leven. Niet alleen het hart van een blanke man, maar ook dat van een blanke vrouw. En ze beminde beiden hartstochtelijk.

Wim de Backer Papoea; 1ste Belgische expeditie naar de Carstenszpiramide (2008)

ISBN 9789081342704

Sint Niklaas - België, eigen beheer, 144 pag., € 39,95 incl. verz.k. naar Nederland

Per email te bestellen : boekpapoea@yahoo.com

Dit verslag van de eerste, volledig Belgische, expeditie naar de Carstensztop start met een beknopt overzicht van de geschiedenis, flora fauna en een beschrijving van een deel van de bewoners. Daarna volgt het verslag van de expeditie en het verhaal eindigt met de verbijsterende, maar noodzakelijke terugkeer via het gebied van Freeport McMoRan. Het boek is voorzien van veel illustraties en foto’s.

Dirk Vlasblom, Papoea, een geschiedenis (2004)

ISBN 90 5330 399 5

Uitg. Mets & Schilt, 672 pag., (€ 35,00)

Op basis van veel archiefonderzoek en gesprekken met ooggetuigen geschreven geschiedenis van Papoea, door cultureel antropoloog Dirk Vlasblom (1952), voormalig correspondent voor NRC Handelsblad in Indonesië.

A.A. Lemmers (red.), Toppi’s in de Tropen  (2004)

ISBN 90 6707 584 I

Uitg. Inst. Voor Maritieme Historie/De Bataafsche Leeuw, (€ 22,50)

Herinneringen van een hydrograaf aan Ned. Nieuw-Guinea (1954-1960) naar een manuscript van ktz.b.d. H.N.B. Roels, (1932-1998). Rijk geïllustreerd met materiaal uit fotoalbums van Roels, met een bijdrage van schout-bij-nacht b.d. J.C. Kreffer.

Joop van den Berg, Regen over de Digoel  (2004)

ISBN 90 5429 185 0

Uitg. Conserve, 112 pag. (€ 15,00)

In een reeks korte verhalen kijkt schrijver Joop van den Berg terug op zijn tijd in Nieuw Guinea, waar hij 5 jaar woonde.

Aad Nuis, De balenkraai (herdruk)  (2004)

ISBN 90 5429 193 1

Uitg. Conserve, ca. 120 pag. (€ 15,00)

Kroniek over het einde van Nederlands Nieuw-Guinea. Dit boek heeft de reputatie van een intelligente, boeiende en amusante beschrijving van een groep Nederlanders in de penarie.

P. Watt, Het goud van Papua  (2004)

ISBN 90 6112 013 6

Karakter Uitgevers B.V., 400 pag. (€ 17,99)

Avonturenroman over Papua New Guinea.  

Joop Verstraten, Het gestolen huis; de stille oorlog tegen de Papoea's  (2004)

ISBN 90 74328 74 1
Soort: Met illustraties
Taal: Nederlands
Afmetingen: 14x200x125 mm
Gewicht: 203,00 gram
Inclusief: Inclusief kaart
Uitgever: IJzer Uitg.-Utrecht, 151 pag. (€ 15,75)

Korte samenvatting
Dit is het verhaal van een reis naar Nieuw Guinea, een van de laatste, exotische, nog nauwelijks door toeristen bezochte plekken ter wereld. Dat deze voormalige Nederlandse kolonie nog altijd een bijna geheel onbekend gebied is mag opmerkelijk heten want het is niet alleen een prachtig land met wonderschone stranden, onbekende valleien en ongerept oerwoud maar ook zijn de oorspronkelijke bewoners, de Papoea’s, uiterst hartelijke mensen die de schaarse buitenlandse bezoekers onbevangen en met open armen ontvangen. Maar tegelijkertijd voltrekt zich hier een drama waarvan de wereld geen weet heeft of geen weet van wil hebben.
Joop Verstraten doet in dit boek verslag van zijn reis door het land van de Papoea’s en plaatst wat hij daar zag in het perspectief van de recente geschiedenis maar ook van een sombere toekomst. Ruim 40 jaar van een corrupt en door militairen gedomineerd regiem betekende voor de Papoea’s gewelddadige repressie terwijl ondertussen hun bodemschatten worden geplunderd en hun land wordt overspoeld met migranten uit andere delen van de Indonesische archipel. Zij vormen inmiddels een gemarginaliseerde, geminachte en slinkende minderheid in eigen land. En blijkbaar zonder vrienden op het wereldtoneel want het zwijgen over hun lot is oorverdovend.

Susi Moeiman, Hein Steinhauer, Nederlands-Indonesisch Woordenboek  (2004)

ISBN 90 6718 227 3

KITLV-Leiden:, xxvii + 1125 pag. (€ 49,40)

Dit uitgebreide woordenboek is gebaseerd op modern Nederlands en met Bahasa Indonesia als doeltaal.

Tezamen met het Indonesisch-Nederlands Woordenboek van A. Teeuw (KITLV Uitg., 4e druk, 1996) onmisbaar voor ieder, die zich met modern standaard-Indonesisch bezig houdt.

Ruud Nagel, Vleugels  (2005)

ISBN 90 77764 10 0

Bureau Kirja – Noord- Scharwoude, 126 pag. (€ 13,95)

Roman. Haya Petiet, een veertiger, besluit om naar het land van zijn ouders te reizen. Hij begint als een rondhangend toerist en eindigt als pion tussen de naar zelfstandigheid koersende Papoea’s en het Indonesisch bewind.

Jan Sneep, Einde van het stenen tijdperk, bestuursambtenaar in het witte hart van Nieuw-Guinea (2005)

ISBN 90 5170 927 7
Soort: Paperback met illustraties (2009)
Taal: Nederlands
Afmetingen: 240x241x165 mm
Gewicht: 366,00 gram
Product breedte: 166 mm
Product hoogte: 10 mm
Product lengte: 236 mm

Rozenberg Publicers - Amsterdam, 180 pag. (€ 19,50, )

Korte samenvatting
Jonge bestuursambtenaren maakten maandenlang verkenningstochten naar een van de laatste nog nooit door blanken betreden delen van het onherbergzame centrale bergland, het Sterrengebergte in toenmalig Nederlands Nieuw-Guinea. Sneep beschrijft de eerste tochten van zijn collega en vriend Hermans, die een vliegveldje aanlegde en een pioniersbivak bouwde, het begin van de eenvoudige bestuurspost Sibil. Van daaruit trokken zij verder het bergland in en maakten kennis met bewoners in afgelegen valleien die eerst wat schuchter, maar al snel heel nieuwsgierig, vriendelijk en gastvrij de witte mensen in hun dorpen ontvingen. De dragers deden 's avonds aan het kampvuur verslag van hun ervaringen van die dag, wat vaak tot hilarische taferelen leidde. Sneep heeft vervolgens een belangrijk aandeel in de voorbereiding van de laatste grote wetenschappelijke expeditie van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) naar het Sterrengebergte en neemt daar namens het Bestuur gedurende zes maanden ook aan deel. Hij beschrijft zijn ervaringen en de vele problemen waarmee de expeditie te kampen had. Aansluitend vergezelde Sneep de Frans-Nederlandse filmexpeditie van de cineast Pierre Dominique Gaisseau die in zeven maanden van Zuid- naar Noordkust trok, door goeddeels onbestuurd gebied. Behalve tot dan toe onbekende bergbewoners ontdekten zij ook een Nederlandse pater die zich met zijn Papua geliefde in het geisoleerde oerbos had teruggetrokken.

Theodor Rathgeber (red.) Economic, social and cultural rights in West- Papua; a study on social reality and political perspectives  (2005)

ISBN 3-932735-98-6

Foedus-verlag-Germany  224 pag. (€ 10,00 + verzendkosten, west-papua-netzwerk@vemission.org)   

Met bijdragen van Theodor Rathgeber, Willy Mandowen, Siegfried Zöllner, Hermien Rumbrar, Agus

Sumule en Theo van den Broek.

Sabine Kuegler, Dochter van de jungle; een meisje uit de steentijd(2005)

ISBN 90 5831 356 5

Uitgeverij Sirene – Amsterdam, 255 pag. (€  18,95)

In tegenstelling tot wat op de Cover staat, speelt het verhaal zich niet af in Papoea Nieuw-Guinea, maar in Irian Jaya, het huidige West Papoea.

De 5-jarige Sabine verhuist met ouders, zus en broertje naar de Fayu’s, waar de jungle voor haar één grote speeltuin is. Als zij op 17-jarige leeftijd teruggaat naar Europa om haar schooldiploma te halen blijkt, dat zij nog heel wat bij moet leren. Al was het maar om boodschappen te doen, de straat over te steken. De vraag blijft; “Wie ben ik eigenlijk, een Fayu of Europees.
Het is een ontroerende beschrijving van de meisjesjaren van Kuegler met haar ouders, een taalkundige en een missionaris, haar jongere broertje Christiaan en haar oudere zusje Judith op een kleine oerwoudbasis in West-Papoea, het voormalige Nederlandse Nieuw-Guinea. De Kueglers woonden hier als enige blanken op de rand van een klein dorp van de nog niet zo lang geleden ontdekte Fayu-stam. Deze stam werd gevreesd vanwege zijn wreedheid en kannibalisme. Kuegler vertelt dat het een stam was die nog in het stenen tijdperk leefde en ooit zou leren te houden in plaats van te haten, te vergeven in plaats van te doden. Bij de Fayu werd elk misdrijf met de dood bestraft. "Bij deze stam, die een deel van mij werd en ik een deel van hem, veranderde mijn leven", schrijft ze. "Ik was geen Duitse meer, niet meer het blanke meisje uit Europa. Ik werd een inboorlinge, een Fayu-meisje van de stam der Lyarike." Sabine was vijf jaar toen ze bij de Fayu kwam wonen. Ze leerde jagen, klimmen en zwemmen in de snelstromende rivier.Samen met de Fayu-kinderen at zij geroosterde insecten en vleermuisvleugeltjes en schoot zij met pijlen op giftige spinnen.

Griselda Molemans, Met vlag en rimpel; erfgenamen van Indië(2005)

Aantal pagina´s : 143
Verschijningsvorm : Paperback
ISBN 90 215 4336 2

(Teleac) Uitg. Kosmos – Utrecht, 143 pag. (€ 16,95)

Repatrianten uit Indië, Papoea en de Molukken vertellen de verhalen van verschillende generaties. Hoe ervaren zij hun eigen cultuur en identiteit in Nederland en is er nog een band met het voormalige moederland?
In de jaren vijftig en zestig is een grote groep repatrianten, bestaande uit Indo-Europeanen, Molukkers en Papoea’s naar Nederland gekomen om hier een nieuw bestaan op te bouwen. Inmiddels zijn er meer dan een miljoen mensen die erfgenamen van Indië genoemd kunnen worden. In Met vlag en rimpel, Ergenamen van Indië worden de verhalen verteld van verschillende generaties. Hoe ervaren zij hun Indische, Molukse of Papoea verleden, cultuur en identiteit in Nederland? In hoeverre wordt hun Nederlander-zijn nog beïnvloed door hun eigen verleden of dat van hun ouders of grootouders? Is er nog een band met het voormalige moederland? Aan het woord komen onder meer Marion Bloem, Sylvia Pessireron, Viktor Kaisiëpo en Ernst Jansz.

P.J. Drooglever, Een Daad van Vrije Keuze; De Papoea’s van westelijk Nieuw-Guinea en de grenzen van het zelfbeschikkingsrecht (2005)

ISBN 9085061784

Uitg. Boom – Amsterdam, . 807 pag. (€ 45,--)

Dit is een onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek, zegt Drooglever. Zijn studie is niet bedoeld om te voldoen aan de wens van de Papoea’s de geschiedenis 'recht te zetten'....
In deze studie laat de schrijver zien hoe het Nieuw-Guineaconflict ontstond, zich ontwikkelde en werd opgelost. Dat gebeurt aan de hand van interviews en breed archiefonderzoek in binnen- en buitenland. Deze studie vormt de weerslag van een onderzoek dat het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis verrichtte in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Vier jaar heeft de historicus P.J. Drooglever gestudeerd op de Daad van Vrije Keuze, waarmee de Papoea’s in 1969 instemden met de inlijving van het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea bij Indonesië. Zijn dinsdag verschenen onderzoek bevestigt wat we eigenlijk wel wisten: de Papoea’s hadden destijds helemaal geen vrije keuze. Indonesië had de zaak gemanipuleerd.

Kees Lagerberg, Schuldig zwijgen; De Papua in zijn bestaan bedreigd((2005)

ISBN 90 74328 92 X,
Uitg. IJzer – Utrecht, 301 pag., (€ 29,95)

"Schuldig zwijgen"laat op basis van niet eerder vrijgegeven archiefmateriaal, vraaggesprekken met nauw betrokkenen en recente studies op een onthullende wijze zien wat zich in de bewogen jaren rond 1962 heeft afgespeeld in Papoea en wat de rol van de belangrijkste actoren hierin is geweest. Het is tegelijk een hartstochtelijke oproep om dit zwijgen te doorbreken en de Papoea's te steunen in hun strijd om erkenning van een rechtmatige plaats onder de zon.

Nederlands Nieuw-Guinea (het tegenwoordige Papua) werd formeel in 1963 overgedragen aan de republiek Indonesië. Er ging een periode van toenemende militaire en diplomatieke spanningen tussen Indonesië en Nederland aan vooraf. De Verenigde Staten dwongen in 1962 met de Overeenkomst van New York een akkoord tussen beide landen af, waarin de nauwst betrokkenen, de Papua's, niet of nauwelijks waren gekend. Het doek was gevallen. De spanning was geweken en een tijdperk was afgesloten. Nederland voelde zich bevrijd van een zware last. De relatie met Indonesië herstelde zich daarna snel. Regering, parlement en het overgrote deel van de vaderlandse media deden hun best om de kwestie, die jarenlang het binnenlands politieke toneel had beheerst, voorgoed naar de achtergrond te dringen. Dit schuldig zwijgen duurde voort tijdens en na de zogenaamde Act of Free Choice die de Papua's in 1969 kregen voorgeschoteld. Deze volksstemming, gehouden onder supervisie van de Verenigde Naties, kon de toets van het volkenrecht niet doorstaan, maar werd internationaal snel gelegitimeerd. Ook door Nederland. Daarna werd het vrijwel stil rond Papua. Geheel ten onrechte. De Papua's werden hardhandig onderworpen aan de Nieuwe Orde. Het is de verdienste van Kees Lagerberg dat hij jarenlang systematisch, consistent en strijdbaar de wijze waarop Nederland afstand heeft gedaan van zijn laatste bastion in de Oost, heeft bekritiseerd zonder in (neo)koloniale ressentimenten en reflexen te vervallen. In de voorliggende publicatie 'Schuldig zwijgen' laat hij op basis van niet eerder vrijgegeven archiefmateriaal, vraaggesprekken met nauw betrokkenen en recente studies op een onthullende wijze zien wat zich in die bewogen jaren in en rond Papua heeft afgespeeld en wat de rol van de belangrijkste actoren hierin is geweest. Toch wil dit boek meer zijn dan de zoveelste studie over de kwestie Nieuw-Guinea. Het accent ligt vooral op de donkere periode die volgde op de machtsoverdracht. Dat maakt deze studie uniek en instrumenteel. Het is een gefundeerde aanklacht tegen het schuldig zwijgen maar tegelijk een hartstochtelijke oproep om dit zwijgen te doorbreken en de Papua's te steunen in hun strijd om erkenning van een rechtmatige plaats onder de zon.

Duco Hellema, De Karel Doorman naar Nieuw-Guinea; Nederlands machtsvertoon in de Oost (2005)

ISBN 90 8506 182 2
Uitg. Boom – Amsterdam,  220 pag. (€ 19,50)

Op 30 mei 1960 verliet het enige Nederlandse vliegdekschip, de Karel Doorman, met enkele andere oorlogsschepen de haven van Rotterdam, om een wereldreis te maken van meer dan een halfjaar. Het doel was letterlijk vlagvertoon: door in Nederlands Nieuw-Guinea de vaderlandse driekleur te laten zien, hoopte men druk uit te oefenen op de Indonesische regering van Soekarno, die de laatste Nederlandse bezittingen in 'de Oost' wilde inlijven. Met het uitzenden van de Karel Doorman probeerde de Nederlandse regering de wereld duidelijk te maken dat zij niet zou toegeven aan de steeds zwaardere Indonesische diplomatieke en militaire druk.
De missie liep uit op een fiasco. De Karel Doorman werd onderweg naar Azië in een aantal havens geweigerd en dreef een tijdlang zelfs stuurloos rond met motorpech. Diplomatiek noch militair werd het beoogde doel bereikt. Aan de hand van deze kleurrijke tocht schrijft de auteur een korte geschiedenis van de Nieuw-Guinea-kwestie, die in die tijd zoveel beroering gaf.

Jan Peter Verhave en Henk W.A. Voorhoeve (red.), De Dienst van Gezondheidszorg in Papoea 1950-2000  (2005) ISBN-10: 9080471887, ISBN-13: 9789080471887

Wageningen: Werkgroep Geschiedenis Tropische Geneeskunde. 172 pag. (€ 17,50)

Vanaf 1950 lag het accent op de bestrijding van veel voorkomende volksziekten in Papoea. De diverse auteurs zien terug op hun persoonlijke belevenissen met de Papoea’s en de ziekten waaraan de bevolking leed. Ook de opleiding van Papoea’s en de onderlinge samenwerking in preventieve en curatieve zorg heeft velen geboeid. Daarmee is dit boek een bijdrage aan de geschiedenis van de medische ontwikkelingen in Zuid-Oost Azië.

H.A. Lorentz, (herdruk 1913), Zwarte mensen, witte bergen (2005)

ISBN 90 450 05085
Amsterdam: Atlas. 271 pag. (€ 22,50)

Een intrigerend verslag van de 2^e Zuid Nieuw-Guinea-expeditie naar de eeuwige sneeuw van Nieuw Guinea. Ondanks het feit, dat deze uitgave bijna 100 jaar geleden geschreven werd, doet de verslaglegging geenszins “oudbollig” aan en is dit boek (overigens in de huidige spelling omgezet) absoluut de moeite waard om te (her)lezen.
Op 21 mei 1910 wordt in Artis in Amsterdam een feestbanket gehouden ter viering van het slagen van de tweede Zuid Nieuw-Guinea-expeditie, geleid door H.A. Lorentz. Hij, J.W. van Nouhuys en enkele Dajak-dragers waren de eersten die voet zetten op de eeuwige sneeuw van Nieuw-Guinea. Drie jaar later publiceerde Lorentz een verslag van deze expeditie. ‘Zwarte mensen - witte bergen’. Achter deze wat merkwaardige titel gaat een uitzonderlijk verhaal schuil: op sobere en spannende wijze vertelt Lorentz over de moeilijkheden die hij en zijn reisgenoten moesten overwinnen en hij geeft een indringende schets van de sfeer in het oerbos en het hooggebergte. Opmerkelijk is Lorentz’ persoonlijke benadering van de Dajaks, de dragers, kwartiermakers en kanobouwers van de expeditie. Ze verschijnen in het verhaal als individuen, en achter in het boek worden ze allen met hun volledige naam genoemd. Dit alles maakt ‘Zwarte mensen - witte bergen’ uniek binnen de reisliteratuur uit die tijd. Reden genoeg om dit intrigerende boek een kleine eeuw later opnieuw uit te geven. Tijs Goldschmidt schreef een enthousiasmerende voorwoord, en Anne S. Troelstra verzorgde de historische inleiding.

Marga Claus, De vader van Serafyn;(2006)

ISBN 9055156353
Amsterdam: Van Gennep. 320 pag., (€ 17,90)

Eerder [2003] uitgegeven in het Fries met als titel ‘De heit fan Serafyn’, ISBN 90-70098-88-1)

Het verhaal gaat over een jonge Franciscaan, die een groot deel van zijn leven doorbracht bij de Ekari’s op Nieuw Guinea en geeft een indringend tijdsbeeld waarin de moeilijkheden van het missieleven en het tragisch lot van de Papoea’s elkaar raken.
Documentair/historische roman van de Friese schrijfster (1955), die oorspronkelijk (in 2003*) in het Fries verscheen, en gebaseerd is op het verhaal van een Friese missiepater in Nieuw-Guinea. ‘De vader van Serafijn’ gaat over het leven van de Friese Franciscaan Gerhard. Deze leeft tussen 1962 en 1982 als missiepater in Nieuw-Guinea en bericht in een dagboekachtige ik-vorm over zijn belevenissen met de Papoea’s, en over de vondeling Serafijn die hij beschouwt als zijn eigen dochter. Het verslag wordt afgewisseld met brieven naar huis, en met teksten van dezelfde Gerhard anno 1996, waarin de bloedige politieke geschiedenis en de verhouding tot Indonesië duidelijk worden. De vorm, de erg gedetailleerde verhalen, de breedvoerige schrijfstijl en het gedateerde missieverleden zullen het boek voor sommige lezers wat minder aantrekkelijk maken. Daartegenover staat dat het goed gedocumenteerd is en een mooi beeld geeft van het dagelijks leven en de historie van de Papoea’s. Met kaartje, woordenlijst, chronologie, bibliografie en annotaties. Voor liefhebbers van faction en geïnteresseerden in het koloniale verleden van Nederland.

Kiki van Bilsen, Peter Tetteroo (red.), Dagboek op toiletpapier; een leven bij de Papoea’s (2006)

ISBN 905911-154-0
Soesterberg, Aspekt. 311 pag., (€ 24,95)

Een unieke levensbeschrijving van Pater Tom Tetteroo, 94 jaar, op 22 maart 1936 tot priester gewijd en 55 jaar als missionaris werkzaam geweest rond de Wisselmeren in Nieuw-Guinea/Papua.
'Ik kon een soort pad ontdekken. Na een paar uur lopen zag ik vanaf een heuvel een dorp. In het midden zat een groep mannen. Zo snel als ik kon rende ik de heuvel af, met maaiende armen. Alle mannen sloegen op de vlucht, behalve twee van hen die als aan de grond genageld zaten. Ik ging direct naast hen zitten en bleef maar praten, om aan te geven dat ik met geode bedoelingen kwam, want iemand die op de grond zit, is weerloos. Ik gaf hen ieder een spiegeltje. Zij hadden nooit een gekleed persoon gezien. Het lukte mij om vriendschap te sluiten. Die twee gingen daarna de andere mannen roepen. Vrouwen en kinderen kwamen pas later te voorschijn. Ik kon verblijven in het huis van een van de 'notabelen'. Na een paar dagen gaf hij mij de schedel van zijn vader - als ik hem goed begrepen heb - om te gebruiken als hoofdkussen. Men gaf mij te eten. Ik voelde mij daar geaccepteerd.' Van 1937 tot 1992 was de franciscaan Tom Tetteroo missionaris bij de Papoea’s. Hij schreef zijn memories, en werd geïnterviewd door zijn neef Peter Tetteroo, journalist bij de KRO. Daarnaast ging zijn achternicht Kiki van Bilsen terug naar de Papoea's om te kijken hoe de personage van de pater verder leeft na zijn vertrek. Tom Tetteroo is 94 en woont in een kloosterbejaardenoord in Warmond. Adembenemend relaas van een jonge pater die in het diepe dook. Onvoorstelbaar dat iemand dit allemaal in mensenleven kan meemaken. Pater Tetteroo beschrijft gebeurtenissen die beurtelings schokkend en hilarisch zijn, diep dramatische momenten afgewisseld met gekoesterde lichtpuntjes, steeds benaderd vanuit de onverwoestbaar optimistische visie dat het leven uiteindelijk altijd weer iets te bieden heeft. Bijna altijd.

Hans van de Wal, Een aanvechtbare en onzekere situatie, De Nederlands Hervormde Kerk en Nieuw-Guinea 1949-1962; (2006)

Afmetingen 30x240x160 mm
Gewicht 700,00 gram
ISBN 90-6550-905-4
Hilversum, Uitgeverij Verloren. 384 pag. (€ 29,00)

Online bestellen

In 1956 riep de synode van de Ned. Hervormde Kerk op tot bezinning over de 'aanvechtbare en onzekere situatie’. Dit geluid sloeg in als een bom, te meer daar de hervormde zending al sinds 1855 in Nieuw-Guinea werkte, 'Een dolksteek in de rug van de regering' en 'onvaderlandslievend' waren enkele van de toen geuite kwalificaties. In dit boek analyseert de schrijver de achtergronden en intenties van ’de Oproep’ en de rol van de hervormde zending.

Henk Eekhof e.a., Kampong Hospik, Van het Stroesezand naar het Kaimanese strand; (2006)

Uitg. St. Kampong Hospik, Noteboom 31, 4101 WS Culemborg, tel. 0345-515908. I-VIII plus 136 pag.

(€ 35,00 plus € 4,00 verz.k.)

In dit fraaie boek, de met veel humor geschreven belevenissen van een “Hospitaal-te-Velde” aan de zuidkust van toenmalig Nederlands Nieuw-Guinea, rijk geïllustreerd. Herinneringsverhalen van het 1^e Peloton Verzamelcompagnie van het 11^e Geneeskundige bataljon over zijn militaire missie in de nadagen van de Nieuw-Guineakwestie.

Don Richardson, Heersers van de Aarde, (2006)

ISBN 90 6318 270 8

Hoenderloo, Novapres 409 pag. (€ 16,90)

Online bestellen

Na een moeilijke jeugd in een slecht functionerend gezin veranderd de Australische Stanley Dale in een zelfbewuste jonge man. Na bij de commando’s te hebben gediend in Nieuw-Guinea keert hij daar naar terug als zendeling bij o.a. de Yali’s. Het werk dat hij daar verricht wordt hem uiteindelijk noodlottig; hij wordt vermoord.
Zelfs hun meest strikte gehoorzaamheid en hun diepste smart hadden hun goden niet tevredengesteld. 'Deze mannen leggen hun leven af opdat anderen niet hoeven te sterven. Ik kan het niet langer ontkennen: deze nieuwe manier is beter. Kom, laten we in Jezus Christus geloven. Ik zie nu in dat Hij onze hele wereld kan veranderen.' In de afgelegen Snow Mountains van Irian Jaya leefden de Yali - kannibalen die zichzelf 'heersers van de aarde' noemden. Tegelijkertijd leefden ze in doodsangst en gebondenheid, en dienden ze vrouwenhatende, kinderen verachtende goden. Buigend voor de kembugeesten, waren de Yalimannen gehoorzaam tot het uiterste en brachten ze zelfs kinderen ter dood. Toen zendeling Stan Dale zich waagde in het domein van deze stam, die nog in het stenen tijdperk leefde, sloeg hij een koers in die voor hem, zijn vrouw en zijn metgezellen, al snel zou resulteren in een bloedige strijd met de complexe religie van de Yali. Een strijd op leven en dood. Hij kon niet weten welke ijzingwekkende gevaren hem te wachten stonden, of welke prijs er betaald moest worden voordat de Yali uiteindelijk de liefde van hun verlosser zouden leren kennen.

Henk Blom ofm, Mijn verhaal, (2006)

Eigen beheer; Henk Blom ofm, Deken Roesstr. 13, 3581 RX Utrecht, tel. 030-2324087.

171 pag. (€ 30,00 + verz.kosten.)

Een rijk geïllustreerd boekwerk over 43 jaar bouwen van kerken, pastorieën,  hangbruggen e.d.in Papua en de problemen die dit met zich meebrengt. Illustratief is wat Broeder Henk zei tegen een geestelijke in de Kamuvallei: “Pastoor, bij gebrek aan een hoogwerker heb ik zaterdag 200 man nodig die kunnen helpen”.

Vibeke Roeper en Diederick Wildeman, Het journaal van Abel Tasman 1642-1643.(2006)

Afmetingen 27x238x175 mm
Gewicht 833,00 gram
Inclusief kaart
ISBN 90 400 8205 7

Zwolle, Waanders, (Den Haag, Nat. Archief) 208 pag. (€ 17,95)

Online bestellen

Op 14 augustus 1642 vertrokken twee schepen, de Zeehaan en de Heemskerk, onder bevel van commandeur Abel Tasman uit Batavia, de hoofdzetel van de VOC in Azië om het geheimzinnige Zuidland te ontdekken. Op de terugweg verkende hij de Noordkust van Nieuw-Guinea en bracht deze in kaart. Hierbij had men ook contact met Papoea’s; "Dit volk was geheel naakt, hun lichaam heel zwart, het haar kroezend als bij de kaffers, maar niet zo wollig en hun neuzen zijn niet zo plat. Sommigen hadden witte ringen van (zo leek het) been om de armen, sommige waren in het gezicht met kalk bestreken en hadden op het voorhoofd een stuk boombast van drie vingers breed."

Herman T. Verstappen, Zwerftocht door een wereld in beweging. (2006)

ISBN 90 232 4229 7

Assen, Van Gorcum, 164 pag. (€ 19,50)

Dit boek bevat de verslagen van een aantal expedities naar vaak nog steeds onbekende gebieden van de fysisch geograaf Herman Verstappen, waaronder drie expedities naar Nieuw-Guinea, inclusief de beroemde expeditie naar de Julianatop in 1959. Beschrijvingen van de prachtige natuur en de cultuur en gewoontes van de lokale bevolking worden afgewisseld met bespiegelingen over de voortdurende veranderingen in de wereld, waarbij vaak mensen in de knel komen.

In tijden van google en globalisering lijkt de hele wereld aan onze voeten te liggen. Toch is een deel van de gebieden die in dit boek beschreven worden, ook nu nog nauwelijks door mensen bezocht. Wie bovendien bedenkt dat de expedities naar deze gebieden grotendeels plaatsvonden halverwege de twintigste eeuw, kan alleen maar onder de indruk raken van de avonturen en ontdekkingen die in dit boek worden beschreven. 'Zwerftocht door een wereld in beweging' bevat de verslagen van een aantal expedities die fysisch geograaf Herman Verstappen in de loop der jaren ondernam, waaronder de beroemde expeditie naar de Julianatop in 1959. Beschrijvingen van de prachtige natuur en de cultuur en gewoontes van de lokale bevolking worden afgewisseld met bespiegelingen over de voortdurende veranderingen in de wereld, waarbij vaak mensen in de knel komen en de natuur verarmt. In een levendige en betrokken stijl doet Verstappen verslag van zijn belevenissen en indrukken tijdens zijn vele verre reizen en geeft hij een toekomstvisie over de globaliserende wereld van nu, waarbij de betekenis van een multiculturele maatschappij en van duurzaam gebruik van het natuurlijk milieu centraal staan. 'Zwerftocht door een wereld in beweging' is daarmee een aanrader voor iedereen die werkelijk begaan is met de wereld om ons heen.

Prof.dr. Herman Th. Verstappen werkte na zijn studie fysische geografie geruime tijd in Indonesië, voor de topografische dienst en als docent aan de Gadjah Mada Universiteit in Yogyakarta en het ITB in Bandung. Later hield hij zich als hoogleraar voor het ITC bezig met het onderzoek naar natuurlijke hulpbronnen en over natuurrampenbestrijding. Hij is oud-president van de Internationale Geografische Unie (IGU) en coördineerde vele jaren het onderzoek naar natuurrampenbestrijding voor de International Council for Science (ICSU).

Sabine Kuegler, Terug naar de jungle; (2007)

ISBN 978 90 5831 442 0

Amsterdam, Sirene, 239 pag. (€19,95)

Een groot deel van haar jeugd leefde Sabine tussen de Fayu in Irian Jaya. Na haar verblijf in Europa keert zij naar 15 jaar terug. Het paradijs van haar kindertijd blijkt niet meer te bestaan. Het wordt bedreigd door de oprukkende westerse beschaving en zij realiseert zich de repressie van het Indonesische bewind en maakt de keuze voor het land en de mensen van haar jeugd.
Sinds Sabine Kuegler de jungle van West-Papoea moest verlaten, heeft ze last van heimwee, een brandend verlangen naar het paradijs van haar kindertijd. Nu keert ze op 32-jarige leeftijd terug, om voor zichzelf een antwoord te vinden op de vraag: Waar hoor ik thuis? Wie ben ik eigenlijk, Fayu of Europeaan? Het is vijftien jaar geleden dat ze de 'dochter van de jungle' was en bij de Fayu leefde, een vergeten kannibalenstam in West-Papoea. Hier was zij gelukkig, ze voelde en handelde als een inboorling tot ze door haar ouders naar een internaat in Zwitserland werd gestuurd. Nu keert ze terug naar deze magische plek uit haar jeugd. Maar het paradijs bestaat niet meer. Wat het kind niet wist, beleeft de volwassen vrouw met volle bewustzijn, een pijnlijke ervaring. De natuurlijke harmonie is verstoord en het geïsoleerde bestaan van de Fayu wordt bedreigd. Het beschavingsproces is niet te stoppen, machtige ondernemingen profiteren van de natuurlijke bron¬nen van het oerwoud, en elke vorm van weerstand door de onafhankelijkheidsbeweging wordt door de regering van Indonesië met geweld onderdrukt. Het wordt Sabine Kuegler duidelijk dat de idylle van toen er niet meer is en ze vraagt zich af of zij, de vreemdeling, de Europeaan, een kant moet kiezen in dit conflict...

Recensie van het boek

Adrian Verbree, Papua, 50 jaar later;(2008).

ISBN 978-90-73004-12-2

De Verre Naasten, Zwolle www.deverrenaasten.nl, info@dvnweb.nl , 296 pag., € 18,50

Dit boeiende reisverslag over 50 jaar Gereformeerd Vrijgemaakte Zending is meer dan een resultatenrekening. Het is ook een uitermate interessant en goed geschreven verslag van de tegenstellingen die zich voordoen in het zich snel ontwikkelend Papua.
"Niet helemaal onbereisd, heb ik toch mijn ogen uitgekeken in dit fascinerende land. Hier zijn de laatste glimpen waar te nemen van de mens in het stenen tijdperk, hier holt men zijn prauw nog uit met een stenen bijl, maar gaat ook in het hart van de jungle opeens mijn mobiel over en meldt zich een preekvoorzienster uit Zwolle. Hier jaagt men met pijl en boog op de paradijsvogel en leren straatkinderen werken met Windows. Hier grenzen 's werelds hoogste bergen tussen Andes en Himalaya aan moerassen zonder eind, hier stroomt het moddergrijze water van de machtige Mamberano naar de kristalheldere wonderwereld van het Pacifisch koraal.Maar hoe fascinerend dit allemaal ook is, de titel van het boek voert terug naar de reden waarom ik opnieuw door De Verre Naasten op reis werd gestuurd: Papua, vijftig jaar later. Hoe staat het er voor met de GGRI, onze zusterkerk? Hoe leven de mensen in 'ons' zendingsgebied, wat is nog als vroeger, wat is er veranderd, wat houdt de mensen bezig, hoe keken en kijken ze naar ons? Gewoon rondkijken.Wie nog leeft met een geromantiseerd beeld van de kerk op Papua zal door dit boek meer dan eens worden geschokt. Ik realiseer me dat dit boek op allelei punten meer vragen oproept dan dat het beantwoordt. Maar misschien ligt juist daarin, naast de dankbaarheid jegens God en het diepe respect voor de inzet van zo velen, Papua's en Nederlanders, ook een functie voor dit boek.

Recensie in pdf

Corien Oranje, Sagorups en zoute drop, de overleven-in-de-junglecursus;(2008).

ISBN 978-90-8543089-6

Uitg. Columbus-Jongbloed, Heerenveen, 120 pag., € 8,95

online bestellen

Jesse vindt het helemaal niet leuk om te verhuizen naar Boma, een dorpje in het binnenland van Papoea. Maar zijn vader gaat er werken, en dus moet hij wel mee. Gelukkig wordt hij goed opgevangen door Rafaël, die er al jaren woont, en die samen met zijn Papoeavrienden een jungleclub heeft opgericht. Jesse mag ook lid worden. Maar niet meteen, natuurlijk. Hij moet eerst een overleven-in-de-jungle cursus volgen. En allerlei moeilijke opdrachten uitvoeren om te bewijzen dat hij moed heeft … De overleven-in-de-jungle cursus: een spannend, stoer en grappig boek, dat kinderen zelf laat beleven hoe het is om in het oerwoud van Papoea te wonen. Zal Jesse overleven in de jungle? Lees dat maar in dit leuke boek; voor kinderen in de leeftijd van 9-12 jaar.

Roosje Cappetti-van den Beld Herinneringen aan Nieuw Guinea 1952-1961;(2008).

Geïllustreerd: Ja
Uitvoering/formaat: Paperback 12,5 cm x 20 cm
Aantal pagina's: 152
ISBN 978-90-8834-373-5

Uitg. Boekscout.nl, Soest, 152 pag., € 14,95

"In de periode 1952-1961 hebben wij in diverse plaatsen in het voormalig Nederlands Nieuw-Guinea gewoond. Mijn man, Frans Cappetti, was daar bestuursambtenaar en dus heel veel op tournee. Dan bleef ik met ons zoontje Philip achter. Dit boek geeft een beeld van hoe wij daar als (blank) gezinnetje tussen de papoea’s woonden. In alle eenvoud, primitiviteit en schoonheid. Een terugblik op een vergeten periode."

Fred Lardenoye en Rein Bijkerk (red.) Veteranen met een missie.;(2008).

ISBN 978-90-809740-5-0

UQV Uitgeverij, Nijmegen, 121 pag., € 12,50

Een boek over humanitaire initiatieven door oud-militairen in voormalige uitzendgebieden, w.o. verrassend veel in voormalig Ned. Nieuw-Guinea. Het waarom staat vermeld in de uitkomsten van het verkennend onderzoek, geïnitieerd door het NCDO en de SVi (Stichting Veteraneninstituut). Het boek bevat vooral veel interviews maar ook praktische tips en nuttige adressen.
Steeds meer veteranen starten humanitaire initiatieven in landen waarnaar zij als militair uitgezonden zijn geweest. Van het steunen van een weeshuis in Indonesië of Libanon tot het bouwen van complete bruggen in Afrika. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek dat in opdracht van de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO) en het Veteraneninstituut (Vi) is uitgevoerd.

Leontine E. Visser en Amapon Jos Marey, BAKTI PAMONG PRAJA PAPUA; di era transisi kekuasan Belanda ke Indonesia.;(2008).

ISBN 978 979 709 385 3

Jakarta, Kompas, xx + 452 pag., Prijs € 25,00 incl. verzendkosten binnen Nederland.

Een unieke serie verhalen over 17 Papua-bestuurders (tuan bestir), opgeleid in de laat ‘50-er jaren en vaak werkend in afgelegen gebieden en hun contacten met de bevolking tijdens tournees. Ook aan bod komen de woelige jaren ’60, de korte UNTEA-periode, de manipulatie bij de Act of Free Choice en de integratie binnen de Indonesische eenheidsstaat. Velen van hen bleven tot aan hun pensionering in de ’90-er jaren in dienst van het Indonesisch bestuur.

Bestellen bij: Kompas uitgeverij in Jakarta